Արեւմտեան Հայաստանի վերածնունդի իրականացման գաղափարը, որպէս պետութիւն, յառաջացաւ 1990-թուականներու սկզբնաւորութեան, Արցախի պաշտպաններուն մէջ: Վերածնունդի եւ վերականգման գաղափարի գլխաւոր ոգէշնչողներէն էր Ազատագրական բանակի հիմնադիր Լեոնիդ Ազգալդեան (23․11․1942 Թիֆլիս – 21․06,1992 Մարտակերտ): Գաղափարն արձագանգ գտաւ այն մարտիկներու ու մտաւորականներու մօտ, որոնցմէ շատեր պատերազմէն առաջ Արեւմտեան Հայաստանի տարբեր հայրենասիրական եւ հայրենակցական միութիւններու անդամներ էին:
2017 թուականի յունիսի 21-ին տեղի ունեցաւ Կիլիկիայի Հայերի Ազգային Խորհրդի հիմնադիր ժողովը, որը քննութեան առաւ հետեւեալ հարցերը. Կիլիկիայի Հայերի Ազգային Խորհրդի հիմնադրման հարցը, Կիլիկիայի Հայերի Ազգային Խորհրդի նախագահութեան կազմաւորման հարցը, Կիլիկիայի Հայերի Ազգային Խորհրդի կողմից` «Կիլիկիայի Հայերի իրաւունքների մասին» Հռչակագրի ընդունումը եւ յայտարարումը:
Կիլիկիայի Հայերի Ազգային Խորհրդի Հռչակագիրը Նախաբան Դեռեւս Հայկեան Արամի իշխանութեան տարիներին Կիլիկիայի հիւսիսային հատուածը մտնում էր Հայքի Կազմի մէջ: Մ. թ. այ. 1-ին դարում Սելեւկեան թագաւորութեան աւագանին Հայոց արքայից արքայ Տիգրան Մեծին հրաւիրեց զբաղեցնելու Անտիոքի գահը, որին պատկանում էր նաեւ Դաշտային Կիլիկիան: 395 թ.-ին Հռոմէական կայսրութեան բաժանումից յետոյ, Կիլիկիան ընդգրկուեց Արեւելեան Հռոմէական կայսրութեան (Բիւզանդիայ) կազմում, …
Շուշի, 17 դեկտեմբեր 2004թ. Արեւմտեան Հայաստանի հայոց Ազգային Խորհուրդը տարագիր հայ ժողովուրդի միասնական կամքը արտայայտելով, բոլոր հայերու ձգտումներուն իրականացման եւ պատմական արդարութեան վերականգնման յանձնառու հայ ազգի ճակատագրին հանդէպ իր պատասխանատւութեան գիտակից, մարդու իրաւունքներու հռչակագրի համընդհանուր սկզբունքերուն եւ առհասարակ միջազգային իրաւունքով ընդունուած չափանիշներուն հիմնուելով Ժողովուրդներու ինքնորոշման իրաւունքը կիրառելով՝ ԿԸ ՅԱՅՏԱՐԱՐԷ Արդարութեան վրայ հիմնուած ժողովրդավար ընկերութեան …
2004 թուականի դեկտեմբերի 17-ին, Արցախի Շուշի քաղաքում, տեղի ունեցաւ Արեւմտեան Հայաստանի Ազգային Խորհրդի հիմնադիր ժողովը, որտեղ ներկայ էին հիմնադիր ժողովի անդամներ` Արմէնակ Աբրահամեանը, Յովսէփ Յովսէփեանը, Աշոտ Բաբայեանը, Վաչագան Իշխանեանը, Հրաչեայ Փիլիպոսեանը, Վիտալի Բալասանեանը, Կ’ոմիտաս Դանիէլեանը, Մելանեայ Բալայեանը, Սամուել Կարապետեանը, Ժիրայր Սեֆիլեանը, Գագիկ Սարգսեանը… Հիմնադիր ժողովը քննութեան առաւ հետեւեալ հարցերը` 1. Արեւմտեան Հայաստանի Հայերի Ազգային Խորհրդի …
ԱՐԵՒՄՏՅԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՕՐԵՆՔ «Արեւմտյան Հայաստանի պետական կառուցվածքի, Արեւմտյան Հայաստանի Ազգային ժողովի պատգամավորների կարգավիճակի եւ Արեւմտյան Հայաստանի Ազգային Ժողովի կանոնակարգի մասին» Ընդունված է՝ Արեւմտյան Հայաստանի Ազգային Ժողովի (Խորհրդարանի) 21 հունվարի 2014 թ. որոշմամբ Լրացումներն ու փոփոխություններն արված են 07 մարտի 2014 թ. որոշմամբ Հաստատված է՝ Արեւմտյան Հայաստանի Նախագահ Արմենակ Աբրահամյանի 14 մարտի 2014 թ. որոշմամբ …
ԱՐԵՒՄՏԵԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ԽՈՐՀՐԴԱՐԱՆԻ ՊԱՏԳԱՄԱՒՈՐՆԵՐՈՒ ՊԱՇՏՕՆԱԿԱՆ Հ Ռ Չ Ա Կ Ա Գ Ի Ր Ը ԱՐԵՒՄՏԵԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՅԵՐՈՒ ԻՐԱՒՈՒՆՔՆԵՐՈՒ ՎԵՐԱԲԵՐԵԱԼ Նկատի ունենալով հետեւեալ դրոյթները. –Հազարամեակներէ ի վեր հայերու մեծամասնութիւնը ապրած է Արեւմտեան Հայաստան, իբրեւ այդ շրջանի բնիկ ժողովուրդ, ուր հիմնած է կայուն եւ բարգաւաճ պետութիւն եւ ստեղծած մշակութային առաջնակարգ արժէքներ.
