Ermeni Soykırımı için tazminat zamanı
İki süper devlet – Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya Federasyonu – Ermeni Soykırımı’nı tanımış ve kınamışlar
Ermeni Soykırımı’nı kınayanlar:
Büyük Britanya, Fransa ve Rusya Genç Türk Hükümeti tarafından Ermenilere karşı gerçekleştirilen katliamları ve soykırımı 24 Mayıs 1915’te kınayan özel bir açıklama yaptılar ve Nisan Katliamlarını “Türkiye’nin insanlığa ve medeniyete karşı yeni suçu” olarak nitelendirdiler;
Aslında, Türkiye Ermenilere yapılan Soykırımı kınayan ilk ülkelerden biridir.
Konstantinopolis (Istanbul) Özel Askeri Mahkemesi 1919 – 1920 Genç Turk liderlerinin yargılanmasını gerçekleştirerek, iki suçlamada bulundu: Osmanlı Devletini savaşa sokmak ve imparatorluğa tabi olan Ermeni vatandaşlara karşı katliamları, soykırımı ve tehciri organize etmek ve gerçekleştirmek; Ermeni Soykırımı, Rusya ve ABD, önde gelen Latin Amerika ve Avrupa ülkeleri, bazı BM komiteleri, Avrupa Konseyi, Avrupa Parlamentosu, Dünya Kiliseler Konseyi, Daimi Halk Mahkemesi ve başkaları dahil olmak üzere, BM üyesi 35 devlet tarafından tanındı ve kınandı.
Rusya Federasyonu Devlet Duması’nın 14 Nisan 1995’te kabul ettiği “1915-1922 yıllarinda Ermeni Soykırımı Kınama Bildirisi” ile ilgili kararda şunlar belirtiyor:
“Rusya Federasyonu Federal Meclisi Devlet Duma’sı, Batı Ermenistan topraklarında 1915-1922 yıllarında Ermenilerin imha edilmesi, rededilmez tarihsel gerçeklere dayananıyor. Soykırım suçunun önlenmesi ve bunun için cezayı öngören BM’in 9 Aralık 1948’de kabul ettiği sözleşmesinin ruhuna ve harfiyetine uygun olarak, Savaş Suçlarının ve İnsanlığa Karşı Suçların zaman aşımının kabul edilmemesi ile ilgili 26 Ekim 1968’de BM’in kabul ettiği söleşmeye uygun olarak Rus devletinin insani geleneklerini yeniden canlandırmak için çaba sarf etmek. Rusya’nın girişimi üzerine büyük Avrupa ülkeleri daha 1915’te Ermeni Halkına karşı Osmanlı-Türk Imparatorluğunun eylemlerini “İnsanlığa karşı suç” olarak tanımladılarını hatırlatalım. Tarihi anavatanda, kardeş Ermeni Halkı’nın fiziki olarak imha edilmesinin Rusya’ın yıkılması için koşullar yaratmak amacıyla yapıldığını belirterek, 1915-1922 yıllarında Ermenilerin imha edilmesini gerçekleştirenleri kınıyor, Ermeni Halkı’na şefkatını ifade ediyor ve 24 Nisan’ı Soykırım Kurbanlarına Anma Günü olarak görüyor. ”
ABD Kongresi’nin 29 Ekim 2019’da kabul ettiği “ Amerika Birleşik Devletleri’nin Ermeni Soykırımı ile ilgili protokollerinin onaylanması” kararında şunlar belirtiliyor:
Mademki “Amerika Birleşik Devletleri Ermeni Soykırımı’nı resmen tanımış; 28 Mayıs 1951’de Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti tarafından “Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması ile ilgili” sözleşme hakkında Uluslararası Adalet Divanı’na gönderilen yazılı bildirgesi, Başkan Ronald Reagan’nin 22 Nisan 1981’deki 4838 sayılı bildirgesi, ABD Kongresi’nin her iki meclisinin bildirgesi; 8 Nisan 1975’deki 148 sayılı ve 10 Eylül 1984’teki 247 sayılı ortak kararları,
Mademki Elie Wiesel “Soykırım ve vahşetin önlenmesi üzerine” 2018’deki yasayla zülümlerin önlenmesi, ABD’nin ulusal çıkarları olarak tanımlanmakta, ayrıca ABD hükümeti düzeyinde bir strateji uygulamak, ABD politikası olduğunu onaylamak ki, olası vahşetlerin açiğa çkarılmasını, önlenmesini ve tepki göstermesini amaçlamaktadır: “Diplomatik müdahalenin ve dış yardımın etkin bir şekilde kullanılmasının geliştirilmesiyle, önceki suçların ceza sorumluluğuna tabi tutmak dahil, uygun geçci adalet tedbirlerini desteklemek”.
Yukarıdakileri göz önünde tutarak, doğruluyoruz ki, Temsilciler Meclisi’ne göre Amerika Birleşik Devletleri politikası şöyledir:
1) Ermeni Soykırımı’nı resmen tanımak ve anmak,
2) Birleşik Devletler Hükümeti’ni Ermeni Soykırımı’nı ya da diğer herhangi bir soykırımı inkar etme işinin içine çekme, dahil etme ya da başka türlü katılma çabalarını reddetmek ve
3) Ermeni Soykırımı’nın gerçeklerini, ABD’nin insani yardımdaki rolü de dahil olmak üzere, şu anda insanlığa karşı işlenmekte olan suçları ve Ermeni Soykırımı ile ilgili bağlantıları, eğitimi ve halk bilinçlendirilmesini teşvik etmek.
1918, 1920’lerde Ermeni hakları konusunda uluslararası toplumun aldığı kararları, antlaşmayı, tahkim kararını hatırlatalım;
– Rusya Federasyonu Hükümeti’nin (Rusya Halk Komiserleri Konseyi) ” “Türkiye-Ermenistanı” hakkındaki kararı, 11 Ocak 1918,
– 19 Ocak 1920’de Paris Konferansı’nda, Müttefik Kuvvetler Yüksek Kurulu tarafından Ermenistan’ın devleti’nin fiili (de facto) bağımsızlığının tanınması,
– Müttefik Kuvvetler Yüksek Kurulu tarafından, Ermenistan’ın devleti’nin hukuki (de jure) bağımsızlığının tanınması, 11 Mayıs 1920’de Paris,
– Kilikya Ermenileri tarafından Kilikya’nın Bağımsızlığına Dair Deklarasyon’un kabul edilişi, 4 Ağustos 1920,
– ABD Senatosunda, 29 Mayıs 1920 ile 1 Haziran tarihleri arasında Ermeni Manda’sı tartışmaları; – 1 Haziran tarihleri arasında gerçekleştirildiği tartışmalar; bu, Birleşik Devletlerin Ermeni devletinin Ermeni topraklarına ilişkin hak ve unvanını tanıdığı ve böylece Osmanlı İmparatorluğu’nun bu topraklara ilişkin hak ve haklarını iptal ettiği anlamına geliyor,
– Sevr Barış Anlaşması, 10 Ağustos 1920,
– ABD 28. Başkanı Woodrow Wilson’un Türkiye ile Ermenistan arasındaki sınır sorununun çözümlenmesi, Ermenistan’ın denize ulaşımı ve Ermeni sınırına bitişik Türkiye topraklarının askerden arındırılması ile ilgili Tahkim Kararı, 22 Kasım 1920.
Bu düşüncelerden yola çıkarak, Batı Ermenistan Cumhuriyeti (Ermenistan) 2018 ve 2019 yıllarında BM’re aşağıdaki başvuru dilekçeleri gönderdi:
- BM Üyeliği için Batı Ermenistan Cumhuriyeti’nin (Ermenistan Devleti) Başvurusu, 25 Mayıs 2018.
- Batı Ermenistan Cumhuriyeti’nin (Ermenistan Devleti) ABD Başkanı Woodrow Wilson tarafından sınırlandırılmış topraklar üzerinde Batı Ermenistan Cumhuriyeti’nin (Ermenistan Devleti) Kurulmasını hayata geçirmek ve gerçekleştirmek , 28 Mayıs 2018.
- Batı Ermenistan ve Kilikya topraklarının askersizleştirilmesi, oradan Türkiye Cumhuriyeti işgal kuvvetlerinden çekilmesi ile ilgili, Batı Ermenistan Cumhuriyeti’nin (Ermenistan Devleti) başvurusu, 20 Kasım 2018.
- Batı Ermenistan Devleti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Arasındaki Sınırların yeniden çizilmesi ile ilgili, Batı Ermenistan Cumhuriyeti’nin (Ermenistan Devleti) başvurusu, 7 Ağustos 2019.
Aslında, bu dilekçeler, Ermeni halkının hakları konusunda uluslararası toplum tarafından alınmış olan kararlara atıfta bulunmakta olup henüz uygulanmayan kararlardır.
Alıntıları yapılan tüm bu gerçekler, 19 Ekim 2014 tarihinde Batı Ermenistan Ulusal Meclisi’nin (Parlemento) 1. dönem 2. birleşiminde, ladığı şu kararı onaylamaktadır; “Ermeni Soykırımı’nın tanınması, kınanması ve tazmin edilmesi sorunu ile ilgili Batı Ermenistan Cumhuriyeti’nin (Ermenistan) Stratejisi hakkındaki açklamaların sonucuna uygun olarak Ermeni Soykırımı’nın tanınması için zorunlu sürecin tamamlandığını, Ermeni Soykırımı’nın uluslararası kınama ve tazminat davasına geçiş yapılmasi gerektiğini kabul etmek gerekir”.
Buna göre, Batı Ermenistan Cumhuriyeti (Ermenistan), ABD Kongresi’nin Ermeni Soykırımı’nı tanıma gerçeğini ve kararını memnuniyetle karşılamakta olup, Ermeni Soykırımı’nı tanıma ve kınama olayından, Ermeni Soykırımı’nı tanınma ve kınanma gerçeğinden kesin bir geçiş yapmanın zamanı artık olgunlaştı ve Ermeni Soykırımı’nın sonuçlarının ortadan kaldırılması, başka bir değişle Ermeni Sorununun nihai, adil ve tam olarak çözülmesi ile ilgili sorunlarla ilgilenmek gerekir.
Tihran Pashabezyan
Batı Ermenistan Cumhuriyeti (Ermenistan) Başbakanı
08․11.2019
****
Ermenice’den Türkçe’ye çeviren: Vrezh Kosayan
