«Արեւելք»ի հարցերուն կը պատասխանէ համացանցային «Ռատիօ Եան»ի հիմնադիրներէն՝ Ասպետ Հարմանտայեանը:
-Ի՞նչը ձեզի մղեց նման համացանցային ռատիօ մը ստեղծելուն, ի՞նչ էր գլխաւոր նպատակը:
Համացանցային Ռատիօ ստեղծելը մեզի համար ինքնանպատակ չէր: Քանի մը եղելութիւններ եղան 2011 թուականին, որոնց պատճառով ալ որոշեցինք ստեղծել «Ռատիօ Եան»ը: Ամէն ինչ սկսաւ, երբ ընկերներով որոշեցինք 2011 թուականին Հայաստանի մէջ անօթեւան բազմանդամ ընտանիքի մը օգնել դրամահաւաք կազմակերպելով: Այդ ծրագրի ծիրէն ներս կապ ստեղծել շարք մը ճանչցուած Ռատիօ կայաններու եւ թերթերու հետ, որոնցմէ ինչ ինչ պատճառներով դրական պատասխան չստացանք: Այդ պատճառով, «Ռատիօ Եան»ը ստեղծեցինք, որպէսզի մեր ծրագիրները իրագործենք համահայկական համացանցային ներուժը օգտագործելով եւ անշուշտ յաջողութեան հասանք ու իրագործեցինք մեր նպատակը՝ Գիւմրեցի Դանիէլեաններու բազմանդամ ընտանիքին տուն նուիրեցինք: Այս էր մեր հիմնադրութեան հիմնական պատճառը, որուն հետեւեցան նաեւ առարկայական պատճառներ, օրինակ՝ համացանցի վրայ հայութեան կողմէ արդի արհեստագիտական միջոցները ի նպաստ հայութեան օգտագործելը, հայկական նախաձեռնութիւններու պահանջարկը: Կար նաեւ համացանցի եւ ընդհանրապէս սփիւռքի գաղթօճախներուն մէջ հայկական երգերու եւ մշակոյթի աղաւաղման մտահոգութիւնը: Այս քայլով, մենք փորձեցինք տարածել իսկական հայկական երաժշտութիւն եւ ազգային յեղափոխական մթնոլորտ:
-Ինչպէս կը նկատենք, «Ռատիօ Եան»-ի կայաններէն մին, միայն ազգային յեղափոխական երգեր կը սփռէ, իսկ միւս երկուքը հայկական եւ յունական երգեր, ինչո՞ւ այս բաժանումը:
Այո, «Ռատիօ Եան»ը այսօր ունի 3 բաժանմունք: Ինչպէս արդէն յայտնեցի, «Ռատիօ Եան»ը սկսաւ գործել ու ներկայանալ միայն ազգային, յեղափոխական տարբերակով: Այդ մէկը շարունակուեցաւ մէկ տարի, որուն յաջորդեց երկրորդ բաժանմունքի ստեղծումը, մեր, ինչպէս նաեւ ռատիոյի բաւականին մեծ թիւով ունկնդիրներուն պահանջարկով, որն էր՝ ունենալ նաեւ միմիայն հայկական երգերու ու կատարումներու անդադար սփռում: Յետոյ, քանի մը տարի անց, ստեղծեցինք յունական ռատիոյի բաժանմունքը, ուրկէ կը սփռուին բացառապէս յունարէն երգեր, ինչպէս նաեւ յունարէնով կատարուած հայկական ազգային- յեղափոխական երգեր: Այս Վերջինը անձնական նախասիրութիւն մըն էր, որ ուզեցի բաժնեկցիլ բոլոր յունական մշակոյթով հետաքրքուողներուն հետ:
Ինչո՞ւ ազգային եւ յեղափոխական ռատիոկայան: Նախ եւ առաջ, անդադար ազգային ու յեղափոխական երգերու ռատիօ մը գոյութիւն չունէր ու մեծ պահանջարկ մեր շրջապատէն: Այդպիսով, մենք եղանք առաջինը, որ ստեղծեցինք այդ ռատիօն որ պիտի գոցէր այն բացը, որ կար հայկական ռատիօներուն մօտ: Միւս պատճառը նաեւ սփիւռքի մէջ զուտ հայկական Ռատիոյի բացակայութիւնն էր: Ինչպէս գիտէք, գրեթէ բոլոր ռատիօները տեղական ռատիոկայաններ են եւ չունին ընդհանրական սփիւռքեան մօտեցում: Այդ մէկը, ինչ-ինչ պատճառներով, կը ստիպէր բազմալեզու յայտագիրներ ու երգեր տրամադրել իրենց ունկնդիրներուն: Իսկ մենք միշտ փնտռած էինք ռատիոկայան մը, որ մեզի միայն հայկական երգեր պիտի տրամադրէր, առանց առեւտրական ծանուցումներու: Այս էր պատճառը, որ ստեղծեցինք երկրորդ բաժանմունք մը, 2012 թուականին։
-Նիւթական իմաստով, ինչպէ՞ս կը գոյատեւէք, հովանաւոր ունի՞ք, թէ՞ սիրողական է: Իսկ եթէ սիրողական է, ինչպէ՞ս կը հոգաք համացանցի ծախսերը:
Ճիշդ է, ռատիօ ունենալը ծախս է: Ռատիօներու ջախջախիչ մեծամասնութիւնը կ’ապրի իր գովազդներով եւ այդպիսով կախեալ կ’ըլլան, ե՛ւ նիւթապէս եւ երբեմն ալ բարոյապէս իրենց հովանաւորէն: Ռատիոյի ընդհանուր ծախսերը հոգալու համար մենք ի սկզբանէ որոշեցինք ստեղծել մշակութային ընկերակցութիւն մը, որ պիտի, նախ եւ առաջ, ինքնաֆինանսաւորուի, հոգայ բոլոր ծախսերը իր անդամներուն մասնակցութեամբ, ինչպէս նաեւ ունկնդիրներուն ազատ մասնակցութեամբ (crowdfunding)։ Մեր առանձնայատկութիւնը այն է, որ մենք ամբողջութեամբ անկախ ենք ու ինքնաբաւարարուած: Կարծեմ այս է նաեւ մեր տարբերութիւնը մնացած բոլոր մեր գործընկերներէն։
-Ռատիօն որոշ քաղաքական ուղղուածութիւն մը ունի՞, թէ՞ բոլորին համար է:
Շատ յստակ ու հակիրճ պատասխանեմ այս հարցումին, որ միշտ կը լսենք: «Ռատիօ Եան»ը քաղաքական պատկանելիութիւն կամ ուղղուածութիւն չունի, ոչ ալ կը ցանկայ ունենալ: Մեր ուղղուածութիւնը կ’ամփոփուի հայրենասիրութեամբ, «Դէպի երկիր»ով, Հայաստանով ու «Հայկական մեղեդին՝ մեսրոպեան տառով», որ մեր նշանաբանն է: Այո, առիթէ առիթ կրնանք մեր կարծիքը յայտնել կամ առարկայական յօդուածներ տարածել այս կամ այն իրադարձութեան մասին, բայց մենք կը մնանք ամբողջ հայրենասէր հայութեան կողքին։
-Ո՞ւր կը գտնուի ռատիոյի կառոյցը, քանի՞ հոգիէ կը բաղկանայ անձնակազմը:
«Ռատիօ Եան» մշակութային միութիւնը կը բաղկանայ 10 անդամներէ, դիմատետրի վրայ ունի մօտաւոր 22,000 հայ հետեւորդ, իսկ ռատիոյի վրայ ունի տարեկան 170,000 էն աւելի անհատ ունկնդրող:
-Ինչպէս կը նկատենք, այս հինգ տարիներուն կրցաք լայն լսարան մը ստեղծել, այնքան մը, որ նաեւ հասարակական գործունէութիւն սկսաք ծաւալել, ինչպէս օրինակ՝ Գիւմրիի մէջ ձեր իրականացուցած բարեսիրական ծրագիրը: Ապագային ի՞նչ ծրագիրներ ունիք:
Վերջին երկու ծրագիրները որ իրականացուցինք 2018-ի վերջին «Ռատիօ Եան»-ի «Itunes App»ի ստեղծումն էր եւ Գիւմրիի մէջ անօթեւան ընտանիքի մը տուն նուիրելու ծրագիրը, եւ յաջողեցանք ծրագիրը իրականացնել մէկ ամսուան ընթացքին։ Յաջորդ փուլի ու ապագայի ծրագիրներուն մասին կրնամ ըսել հետեւեալը՝ մենք կ’ուզենք, առաւելագոյնս օգտագործել մեր համազգային ներուժը յօգուտ մեր հայրենիքինԻնչ ձեւի ալ որ ըլլան այդ ապագայ ծրագիրները, վստահ եղէք, որ անոնք պիտի ըլլան միայն ու միայն ի նպաստ հայութեան ու Հայաստանին։
