Noyan Tapan’ın 18 Mayıs 2021’deki «Tartışma» programında, Ermeni Ulusal Ordusu (EUO) Askeri Sivil Toplum Örgütü Başkanı, Gönüllü Müfrezesi Komutanı Aram Torgomyan’ın (Aramo) vurgulaladğı, doğrudan Şubat 1988’den beri Ermeni halkının karşı karşıya kaldığı zorlukların ve tehditlerin üstesinden gelmek, yani ulusal savunma ve hakların korunması meseleleridir.
Azerbaycan mı, Ermenistan ile sınır belirleme ve sınır çizme çalışmalarını sunuyor?
Ama, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki sınırla ilgili tek yasal belge Paris Barış Konferansı’nda Ermenistan’ın Sınırlarını Belirleme Özel Komisyonu’nun 24 Şubat 1920’deki «Ermenistan’ın Sınırlarını Belirleyen Komisyon Raporu ve Önerileri» belgesidir. Raporun altında Milletler Cemiyeti Konseyi üye ülkeleri; Fransa, Büyük Britanya, İtalya ve Japonya yetkili temsilcilerinin imzası bulunmaktadır.
Türkiye mi Ermenistan’a Türkiye ile Ermenistan arasındaki mevcut sınırı tanımayı teklif ediyor?
Ancak, Türkiye ile Ermenistan arasındaki sınır ile ilgili tek yasal belge: 22 Kasım1920’de, Amerika Birleşik Devletleri’nin 28. Başkanı Woodrow Wilson tarafından verilen Tahkim Kararı’nın, tam adıyla: «Amerika Birleşik Devletleri Başkanı’nın Türkiye ile Ermenistan arasındaki sınır, Ermenistan’ın denize çıkışı ve Ermenistan sınırına bitişik Türk topraklarının askersizleştirilmesi ile ilgili» karardır.
Uluslararası aktörler ve Minsk Grubu eşbaşkanları mı, Artsakh sorununa siyasi bir çözüm bulmayı öneriyorlar?
Ancak, 1920’de yukarıda bahsedilen hukuki-politik çözümler. Ermeni Meselesini çözmek için yapıldı ve eğer bublar göz ardı ediliyorsa, bölge halkları ve devletleri yeni sorunlar ve tehditlere maruz kalıyor. Eylül 2020’de Artsakh’a karşı Türkler, Azeriler – paralı terörist askerler… ve çok daha geniş bir koalisyon tarafından yapılan saldırı, savaş ve soykırım suçları şeklindeki durumlara şahit olduğmuz gibi.
Mevcut zorluklar ve tehditlerle yüzleşme ihtiyacını dikkate aldığımızda, Aram Torgomyan’ın tüm Ermenilere bir gönüllüler gücü olarak örgütlenme çağrısının oldukça yerinde ve kabul edilebilir olduğunu görüyoruz. Bu nedenle, Batı Ermenistan Cumhuriyeti (Ermenistan), Ermeni halkının haklarını kararlılıkla savununarak, Dünyanın farklı yerlerinde bulunan Batı Ermenistan vatandaşlarına Artsakh Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti’nin savunması için ve Batı Ermenistan Ermenilerinin korunması için bölgesel kuvvetlere talimat vererek, kendi tüzük ilkelerine göre, «Ermenistan Gönüllü Ordusu, Müşterek Kuvvetler İttifakı» askeri-politik oluşumuna katılmak için çağrı yapıyor.
Ne yazık ki, Ermenistan için sorunlar ve tehditler aynı, dahası, son Artsakh savaşının sahnelenmesi ve zoraki sonuçlar, bunun Ermenistan’ın müzakerelerdeki konumunu zayıflatmak için yapıldığını gösteriyor.
Başka bir deyişle, Ermenistan’ın dün ve bugünkü sorunu sadece aynı kalmakla değil, aynı zamanda zorlaştırılmış, bu nedenle talep te aynıdır ki, dün gerçekleştirilmedi, ancak bugün artık gerçekleştirilmemesi mümkün değildir ve kısacası, kapsamlı bir ulusal savunma ve Ermeni halkının haklarının korunması için hızlı ve bilinçli bir şekilde hazır olmak gerekir.
Modern dünyada Ermeni halkının var olma, gelişme ve geleceğe sahip olma hakkını sağlamanın tek yolu budur.
Tigran Pashabezyan
Batı Ermenistan Cumhuriyeti (Ermenistan) Başbakanı
19 Mayıs 2021
***
Ermenicedn çeviren: Vrezh Kosayan
