ԱՀԱԺ-ի Մշակույթի հարցերով մշտական հանձնաժողովի նախագահ Յուլիա Գյոլոյանի խօսքը, «Այլակրօն հայերն աշխարհի տարածքին» թեմայով երկրորդ խորհրդաժողովի ընթացքին:
Բարի երեկո, հարգելի գործընկերներ.
Դուք իրականացնում եք անչափ կարևոր առաքելություն:
Այս բարդ ու դժվարին գործը կատարում եք նվիրումով: Ձեր աշխատանքի արդյունքներով է պայմանավորված օտարության մեջ հայտնված, ճակատագրի քմահաճույքին մատնված հայը՝ մեր օրերում «այլակրոն հայերը», այս արտահայտությունը սրտի ցավով եմ արտաբերում:
Ցավոք, ստեղծված իրականությունն է մեր ներկայի: Դուք ինքնության պահպանման անմնացորդ գաղափարակիրն եք: «Այլակրոն հայերն» իրենց ինքնությունը վերագտնելու, վերականգնելու հնարավորությունից զրկված մեր աջակցության կարիքն ունեն: Դա նշանակում է, որ նույնիսկ քաղաքական ու տնտեսական աննպաստ պայմաններում պետք է քայլեր ձեռնարկել, թե Հայ Առաքելական եկեղեցու կողմից, և թե իշխանությունների:
Չպետք է մոռանալ արտաքին քաղաքական հարաբերությունները, ազգային մշակույթը, անհատական և ազգային աշխարհընկալումն ուաշխարհայացքը: Բարդ լուծում ունեցող հարցերից է մշակույթի թեման:
Ակնհայտ է, որ ցանկություն ունեցող իսլամացած հայերին պետք է բերել Հայաստան: Նրանք կարող են բնակվել հայկական ընտանիքներում: Անմիջականորեն շփվել ունենալ ժամանակակից, կյանքին համընթաց, ազգային գաղափարներով առաջնորդվող, հայ երիտասարդությանը: Ավելի սերտ ծանոթանալ հային բնորոշ հյուրընկալությանը: Մոտ լինել Հայաստանի հիասքանչ, պատկառելի ու անգերազանցելի տեսարժան վայրերին, հուշակոթողներին, եկեղեցիներին, ինչպես նաեւ միջնադարյան ոսկեղենիկ հարուստ արվեստին:
Քանի որ համացանցում սակավ տեղեկություններ կան որմնանկարչության մասին: Պետք է կազմակերպել այցելություն թանգարաններ, կազմակերպել ժամանակակից արվեստի հետ ծանոթացում, ինչպես նաև ազգագրական պարերի, դասական, աշխարհիկու հոգևորերաժշտության…վաղեմություն ունեցող թատրոնի հետ: Հայրենաճանաչության միջոցով մենք կկարողանանք նրանց մեջ սերմանել հայրենասիրության այն մեծ պարծանքը, որ իրենք իրենց պատկանելիությամբ հայի գենը կրողներն են:
Ցանկության դեպքում հնարավորություն տալ սովորել Հայաստանում: Նրանց պետք է հնարավորություն ընձեռել, քանի որ հետվերադառնալով իրենց բնօրրան, նույն սերը կներշնչեն իրենց մերձավորներին:
Սերտ կապված լինելով Հայաստան աշխարհի հետ,հոգեպես չտարանջատելով կկարողանան պահպանել հայկական եկեղեցիները եւ մնացած այն ամենը, ինչ պատկանում է հայկական մշակույթին՝ զերծ պահելով պատմությունը խեղաթյուրող կեղծիքից:
Մյուս դեպքում իհարկե կարելի էր նաև երկիր ուղարկել մեր մասնագետներին, որպես առաքյալներ իրենց առաքելությունը կատարելու հարազատ հողում: Տեղում վերականգնել հինավուրց մշակույթը, Ճարտարապետությունը, որը տարիների ընթացքում բազմիցս փոփոխությունների է ենթարկվել: Անհրաժեշտ է նրբանկատ, զգույշ ու է միասնաբար գործել: Այսօրևեթ մշակելով հնարավոր իրագործելի տարբերակներ և սկսել գործել
Հարգանքներով՝
Յուլիա Գյոլոյան
ԱՀԱԺ-ի Մշակույթի հարցերով մշտական հանձնաժողովի նախագահ
